تعیین شدت خشکسالی با استفاده از تصمیمگیری چند معیاره بر مبنای TOPSIS (مطالعه موردی: ایستگاههای منتخب استان اصفهان)
نویسندگان
چکیده مقاله:
خشکسالی نشانه روشنی از نوسانات اقلیمی است و تاثیر زیادی بر جوامع بشری دارد. مطالعه وضعیت خشکسالی جهت برنامهریزی و مدیریت منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است. شاخصهای زیادی برای بررسی خشکسالی وجود دارد که غالبا بر مبنای یک پارامتر استوار هستند. یکی از روشهایی که از چندین پارامتر استفاده میکند، تکنیک اولویتبندی بر اساس شباهت به راه حل ایدهآل (TOPSIS) است. این الگوریتم یکی از روشهای تصمیمگیری چند معیاره است. در این تحقیق با استفاده از تکنیک TOPSIS، خشکسالی مناطق خشک و نیمهخشک استان اصفهان تعیین و طبقهبندی شد. برای این منظور از چهار عنصر اقلیمی شامل دما، تعداد روز بارانی، بارندگی سالانه و درصد رطوبت نسبی مربوط به دوره آماری 20 ساله (2013-1994) پنج ایستگاه هواشناسی استفاده شد. جهت اعتبارسنجی روش پیشنهادی، دادههای خروجی روش TOPSIS با دادههای خروجی نمایه دهکهای بارندگی (DPI)، نمایه درصد نرمال بارندگی (PNPI)، نمایه ناهنجاریهای بارندگی (RAI) و نمایه بارندگی استاندارد شده (SPI) مقایسه گردید. برای این منظور از ضریب همبستگی رتبهای اسپیرمن بین مقادیر کمی شده رتبه شدت خشکسالی شاخص و بارندگی سالانه استفاده شد. نتایج نشان داد که در تمام ایستگاههای مورد مطالعه همبستگی بسیار قوی بین رتبه تعیین شده شدت خشکسالی الگوریتمTOPSIS با بارندگی سالیانه در مقایسه با دیگر شاخصها وجود دارد. بنابراین اعتبار مدل مورد تایید است. به طور کلی نوسانات رطوبتی در سطح منطقه مورد مطالعه زیاد است. به بیان دیگر شدت خشکسالی از ایستگاهی به ایستگاه دیگر و از سالی به سال دیگر کاملاً مستقل است، به طوری که نایین با 13 سال بیشترین و اصفهان با 7 سال کمترین تعداد سال همراه با خشکسالی را داشتند. در الگوریتم تاپسیس به دلیل اینکه از پارامترهای بیشتری در مقایسه با روشهای ساده قبلی استفاده میشود، پدیده خشکسالی به مقدار واقعی خود نزدیکتر است. همچنین در این روش یک ارتباط سیستماتیک بین عناصر اقلیمی در یک سال و سالهای دیگر وجود دارد و با در نظر گرفتن این ارتباط، بررسی خشکسالی و رتبهبندی آن صورت میگیرد. در پایان میتوان اظهار داشت الگوریتم تاپسیس یکی از روشهای توانمند در تعیین و رتبهبندی خشکسالی است.
منابع مشابه
رویکردی از روش TOPSIS، در تعیین و رتبه بندی خشکسالی (مطالعه موردی: پهنه بندی خشکسالی چند ایستگاه استان خوزستان)
متن کامل
رویکردی از روش topsis، در تعیین و رتبه بندی خشکسالی (مطالعه موردی: پهنه بندی خشکسالی چند ایستگاه استان خوزستان)
در این پژوهش با استفاده از شاخص topsis، و با استفاده از چهار عنصرجوی بارش، دما، نم نسبی و تعداد روزهای بارش، خشکسالی های رخ داده درچند ایستگاه همدیدی استان خوزستان، برای دوره آماری 18 ساله ( 2003-1986) تعیین و رتبه بندی و نهایتاً پهنه بندی شده است. در روش topsis، برای رتبه بندی دقیق تر، از عناصر آب و هوایی بیشتری نسبت به روش های معمول رایج وبانگرش سازوکاری وبرهمکنشی (سیستماتیک)، استفاده می...
متن کاملرویکردی نوین در تلفیق سیستمهای تصمیمگیری چند معیاره و خوشهبندی خاکستری به منظور بهینه سازی مکانی ایستگاههای محیطبانی (مطالعه موردی: پناهگاه حیاتوحش نایبندان)
در دهههای اخیر، دانش زیستشناسی حفاظت بسیار مورد توجه متخصصان و صاحب نظران محیطزیست قرار گرفته است که هدف اصلی آن حفظ ارزشهای تنوعزیستی میباشد. یکی از استراتژیهای تعیین شده جهت مدیریت محیطزیست، ایجاد امکانات زیربنایی حفاظت فیزیکی منطقه میباشد. حفاظت از اکوسیستمهای خشک مانند پناهگاه حیاتوحش نایبندان که قابلیت دستیابی به شرایط طبیعی حداقل را دارد و به عنوان یکی از مهمترین زیستگاههای یوزپلنگ آسیایی...
متن کاملمکانیابی مخازن ذخیره آب با استفاده از GIS و روش تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS (مطالعه موردی: جنوب استان سیستان و بلوچستان)
با توجه مطالعات اخیر، در سال 2025، کمبود آب در کشورهای فقیر که منابع محدودی دارند و جمعیت آنها به سرعت درحال افزایش است، نمود بیشتری پیدا خواهد کرد. بنابراین یک طرح درازمدت برای حفظ منابع آب لازم است. احداث سدهای مخزنی بزرگ بر روی رودخانه های دائمی کشور یکی از مهمترین طرح ها است و مرحله اصلی برای اجرای این طرح انتخاب مکان مناسب در حوزه آبریز می باشد. هدف از این مطالعه، کاربرد سیستم اطلا...
متن کاملآسیبشناسی نظام آموزش عالی در حوزه پژوهش با استفاده از فن تصمیمگیری چند معیاره TOPSIS
این مقاله باهدف آسیبشناسی پژوهش در دانشگاه علوم دریایی بهعنوان نیروی فکر و مرکز تحول نداجا که وظیفه تربیت بخش عمدهای از نیروی متخصص نیروی دریایی را عهدهدار است انجام گرفت. پژوهش ازنظر هدف کاربردی و روش جمعآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته است. روایی و پایایی پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. جامعه آماری مشتمل بر 70 نفر از اساتید دانشگاه علوم دریایی امام خمینی است و نمونهگیری به روش تصادفی ...
متن کاملتحلیل سطوح برخورداری و رتبهبندی شهرستانهای استان همدان با استفاده از مدل-های چند معیاره TOPSIS و KOPRAS
یکی از مسائل ساختاری نظام مدیریت و برنامهریزی کشور، مسأله تمرکز خدمات در مرکز و ضعف و نارسائی آن در پیرامون است که مسبب مسائل متعددی چون رشد بیعدالتی و افزایش فقر در مناطق مختلف کشور میباشد. هدف تحقیق حاضر، بررسی وضعیت خدمات عمومی و نحوه پراکنش آنها در شهرستانهای استان همدان است. روش پژوهش مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی میباشد. دادههای مورد نیاز به شیوه کتابخانهای و اسنادی، و با بررسی ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 24 شماره 1
صفحات 16- 29
تاریخ انتشار 2017-05-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023